برخی افراد به دلیل عدم آشنایی با مفهوم اتریوم، این پلتفرم را تنها به عنوان یک ارز دیجیتال می‌شناسند و از قابلیت‌های گسترده‌تر آن کم‌اطلاع هستند. از این رو، ما قصد داریم این بستر جذاب و کاربردی را به عنوان دومین جامعه پرمخاطب غیرمتمرکز دنیا معرفی کنیم. اتریوم یک ارز دیجیتال نیست؛ بلکه یک شبکه غیرمتمرکز است که اتر (ETH) به عنوان توکن حاکمیتی و رمزارز اختصاصی آن عمل می‌کند. شما می توانید قیمت اتریوم را در حال حاضر در پارسیان کریپتو مشاهده کنید.
ما ابتدا می‌خواهیم یک مثال را مطرح کنیم تا با مفهوم یک شبکه بلاکچین آشنا شده و پس از آن، به معرفی شبکه اتریوم و قابلیت‌های آن بپردازیم. اگر با مفهوم دیتابیس یا پایگاه داده آشنا هستید، می‌دانید که همواره یک پایگاه داده بر روی یک سرور متمرکز فعالیت می‌نماید.
سرور به یک یا چند سیستم متصل به هم گفته می‌شود که با دقت از آنها نگهداری می‌شود تا از لحاظ پایداری برق و اینترنت همواره در بالاترین سطح ممکن باشند. به عنوان مثال، فرض کنید که صاحب یک شرکت هستید که ده‌ها سیستم کامپیوتری دارد و پرسنل شما با اهداف مختلفی از آنها استفاده می‌کنند.
یکی از پرسنل حسابدار شرکت است و مسئول رسیدگی به امور مالی شرکت شما؛ فرد دیگر مسئول منابع انسانی و نگهداری اطلاعات مربوط به آنها است. به همین ترتیب، سایر افراد نیز مسئولیت‌های خود را دارند و مطابق مسئولیت‌هایشان اطلاعات را در مکان‌هایی ذخیره می‌کنند.
این مکان باید امن باشد تا از حمله هکرها و سرقت اطلاعات جلوگیری شود. حتی اگر اطلاعات شرکت شما به اندازه‌ای مهم نباشد که موجب حمله هکرها شود، امکان ایجاد اختلال در سیستم‌های کامپیوتری هر یک از پرسنل وجود دارد که این هم می‌تواند دلیلی بر آسیب‌پذیر بودن اطلاعات شرکت باشد.
یکی از دلایلی که مفهوم شبکه از اهمیت بسیاری برخوردار است، همین مثال و اهمیت حفظ امنیت داده‌ها و اطلاعات است. هر شبکه می‌تواند در دو حالت همتا به همتا یا کلاینت-سرور فعالیت نماید. جهت درک بهتر این دو نوع شبکه، همان مثال قبل را در نظر بگیرید. مسلم است که پرسنل حسابداری برای رسیدگی به حساب نیروی انسانی نیاز به ارتباط با مسئول منابع انسانی دارد.
همچنین مسئول منابع انسانی نیز نیاز دارد تا بخشی از اطلاعاتی که توسط حسابدار تولید می‌شود را مشاهده و وضعیت حساب نیروهای شرکت را رصد کند. این دو نفر را می‌توان با یکی از دو روش همتا به همتا یا کلاینت-سرور به یکدیگر متصل کرده و یک شبکه ایجاد کرد.
در روش همتا به همتا یا Peer to Peer هر دو نفر به صورت مستقیم با یکدیگر در ارتباط بوده و اقدام به تبادل اطلاعات می‌نمایند که دارای مزایا و معایبی است که در بخشی از این مقاله به آنها خواهیم پرداخت. اما در روش کلاینت-سرور، به جای ارتباط مستقیم، یک سیستم به عنوان سرور در شرکتتان قرار می‌گیرد تا تمامی سیستم‌های دیگر به عنوان کلاینت به آن متصل شده و تحت نظارت سرور به تبادل اطلاعات بپردازند. این روش نیز مزایا و معایبی دارد که به زودی به آنها خواهیم پرداخت.
شبکه بلاکچین اتریوم چیست
حال که تا حد زیادی با مفهوم شبکه و شبکه بلاکچین آشنا شدید بیایید به تعریف دقیق و جامعی از شبکه بلاکچین اتریوم پرداخته و در میابیم که اتریوم چیست ؟ به زبانی ساده همه چیز را درباره‌ی این شبکه کاربردی بیان نماییم. در سال 2011 شخصی به نام ویتالیک بوترین که یک برنامه نویس 17 ساله بود با مطالعه در خصوص بیت کوین و تأسیس مجله‌ی تخصصی Bitcoin Magazine تلاش بسیاری در خصوص آگاهی رسانی به جامعه انجام داد.
دغدغه ی ویتالیک بوترین که کاربردی نبودن بلاکچین بیت کوین بود، موجب خلق اتریوم شد. ویتالیک بوترین معتقد بود که بلاکچین بیت کوین به دلیل تخصصی بودن بیش از حد ، صرفا به عنوان یک درگاه پرداخت استفاده شده و هیچگاه نمی‌تواند کاربرد های دیگری داشته باشد به همین دلیل هم شبکه اتریوم خلق شد تا بتواند کاربرد هایی فراتر از سیستم پرداخت داشته باشد و بلاکچین را وارد ابعاد مختلفی از زندگی بشر کند.
بلاکچین اتریوم چیست و چطور فعالیت می‌کند؟
مثالی که در بخش قبلی مطرح کردیم را ادامه می‌دهیم و به جوانب بیشتری از موضوع پرداخته و ابزارهایی را معرفی می‌کنیم که به شما این امکان را می‌دهند که شرکت خود را به صورت غیرمتمرکز اداره کنید، بدون اینکه به سیاست‌های دیکتاتوری روی آورید. به راحتی می‌توانید سرور را از شبکه حذف کرده و به کاربران (کلاینت‌ها) اجازه دهید به طور مستقیم به یکدیگر متصل شوند.
اما آیا این روش مناسب است که تمام افراد شرکت، حتی افراد تازه وارد، بتوانند به راحتی وارد شبکه شده و تغییراتی را در آن ایجاد کنند؟ قطعاً خیر. به منظور حل این مشکل، بیت‌کوین و سپس اتریوم به عنوان راه‌حل‌های کاربردی این چالش را برطرف نمودند تا بتوان سرور را از یک شبکه حذف نموده و شبکه‌های همتا به همتا را جایگزین کرد.
بلاکچین اتریوم به عنوان اولین بلاکچینی که ادعای کاربردی برای همه ارائه کرد، با موفقیت زیادی در این زمینه فعالیت کرد. اتریوم با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی شبکه‌ای خود، اطلاعات را به نحوی ذخیره کرد که هر کسی با وجود امکان مشاهده تمامی اطلاعات، امکان ایجاد اختلال در شبکه و تغییر اطلاعات را به منظور سوءاستفاده نداشت.
می‌توان اتریوم را به عنوان یک پایگاه داده مشابه به یک فایل اکسل یا دفترچه در نظر گرفت، با این تفاوت که هر فرد می‌تواند اطلاعات را مشاهده کند اما امکان ایجاد تغییر در آن را نداشته باشد. پیش از معرفی بلاکچین اتریوم، اگر می‌خواستید پلتفرمی را در بستر وب یا یک شبکه محلی توسعه دهید، تنها راه استفاده از سرورهای متمرکز بود. اما با معرفی شبکه اتریوم، این امکان فراهم شد که بدون نیاز به یک سرور متمرکز، اطلاعات را در یک شبکه همتا به همتا منتشر کنید و کاربران آن شبکه را مسئول حفظ امنیت اطلاعات خود کنید.
اتریوم، در آغاز فعالیت خود، از الگوریتم اجماعی به نام اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد و امنیت شبکه را از طریق فعالیت درست‌کارانه ماینرها و ارائه پاداش به نام اتر (ETH) برای آنها تأمین می‌نمود. با توجه به عدم وجود سرور متمرکز در شبکه بلاکچین، ماینرهای اتریوم قرار بودند نقش سرور را ایفا کنند و امنیت شبکه را تضمین کنند.
در این حالت، اطلاعاتی که قرار بود تماماً در یک پایگاه داده متمرکز قرار بگیرند، به واسطه فرمول‌های رمزنگاری به بلوک‌های کوچک‌تر تبدیل شدند و در کل شبکه (ماینرها) منتشر می‌شدند. این روش نیز دارای مزایا و معایبی بود که معایب آن باعث خلق الگوریتم اجماع دیگری به نام اثبات سهام (PoS) شد. اتریوم نیز از این تغییر استقبال نمود و الگوریتم اجماع شبکه را از اثبات کار به اثبات سهام تغییر داد.
پیشنهاد : برای دست یابی به آموزش کریپتو، اطلاع از اخبار و قیمت ارزهای دیجیتال به پارسیان کریپتو مراجعه کنید
مزایا و معایب اتریوم چیست ؟
- غیر متمرکز بودن اتریوم
اگر بخواهیم شبکه ی اتریوم را با یک پایگاه داده (دیتابیس) متمرکز و تحت وب مقایسه کنیم، می‌توانیم بارز ترین مزیت و عیب را به طور همزمان غیر متمرکز بودن آن بدانیم. غیر متمرکز بودن اتریوم بدین معناست که این شبکه توسط هیچ شخص یا سازمان متمرکزی مدیریت نمی‌شود و این وظیفه بین کاربران این اجتماع توزیع شده.
برخی این ویژگی را یک عیب می‌دانند و معتقد هستند که غیر متمرکز بودن اتریوم احتمال ریسک در این جامعه را بالا برده و باعث می‌شود هر لحظه امکان هک و خرابکاری در شبکه وجود داشته باشد. همچنین عده‌ای دیگر که با ذات دموکراسی مخالف بوده و دیکتاتوری را ترجیح می‌دهند به کل با شبکه های غیر متمرکز مخالف هستند.
و معتقدند که هر اجتماعی نیاز به یک سازمان مدیریت متمرکز مانند پادشاه یا رهبر دارد تا اجتماع نتواند هر تصمیمی را عملیاتی کند.اما عده ای نیز طرفدار سرسخت ویژگی غیر متمرکز شبکه اتریوم هستند چرا که معتقدند این ویژگی موجب برقراری دموکراسی واقعی در دنیا خواهد شده و قدرت از حاکمین به عموم مردم منتقل خواهد شد.
البته پاسخ منقدین اتریوم به این افراد این است که این ویژگی می‌تواند منجر به هرج و مرج در دنیا شود.ویژگی غیر متمرکز در شبکه اتریوم بنا به دلایل بسیاری موجب هرج و مرج نخواهد شد چرا که در این شبکه افرادی که با دارای بودن ارز اتر (ETH) یا برنامه های توسعه یافته در این شبکه به عنوان تصمیم گیرندگان آن هستند همگی قوانین مشخصی را مطالعه نموده و پذیرفته‌اند.
این قوانین که به شکل قرار دادهای هوشمند در شبکه مشخص شده‌اند یک بار برای همیشه تعیین شده و کوچک ترین تغییری باید مورد موافقت بیش از 51 درصد اعضا قرار بگیرد؛ در غیر اینصورت همه موظف هستند که از قرارداد هوشمند اتریوم پیروی کنند.البته امکان نفوذ و هک این شبکه نیز به دلیل غیر متمرکز بودن آن وجود دارد .
و همین امر موجب انتقاد مخالفان شده که البته از نظر کارشناسان مجله‌ی تخصصی پارسیان کریپتو، این انتقاد صرفا به شبکه های بلاکچین وارد نیست و در هر شبکه‌ای با بالاترین درجات امنیتی نیز احتمال نفوذ و هک وجود دارد. همانطور که احتمالا شما هم بارها شنیده‌اید، وبسایت‌ها و شبکه‌های بزرگ دنیا (حتی شبکه‌های امنیتی کشورها) توسط افرادی که هکر نام دارند .
با اهداف مختلف مورد تهاجم قرار گرفته و اطلاعات آن سرقت یا دستکاری است.تنها در صورتی شبکه ی اتریوم می‌تواند هک شود که صاحبین 51 درصد سهام آن (حمله 51%) تصمیم به این کار بگیرند که با انجام این کار باز هم به دلیل غیرمتمرکز بودن این شبکه ، دارایی خودشان نیز تحت‌الشعاع قرار گرفته و موجب کاهش و یا از بین رفتن آن خواهد شد.
- مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست
تا سال 2020 که شبکه اتریوم به مانند شبکه ی بیت کوین از الگوریتم اثبات کار (PoW) به منظور حفظ امنیت شبکه استفاده می‌کرد این انتقاد یکی از اصلی ترین انتقادات وارد شده به آن بود. این نقد تا حد زیادی درست بود چرا که با بزرگ شدن شبکه و افزایش تعداد افرادی که با خرید ارز های دیجیتال این شبکه یا راه اندازی برنامه های غیر متمرکز وارد آن می‌شدند .
می بایست تعداد ماینرها (دستگاه هایی که مسئول حفظ امنیت شبکه بودند) نیز به نسبت آن افزایش یابد ؛ با افزایش تعداد این دستگاه ها که مصرف برق زیادی دارند سرانه‌ی مصرف در دنیا افزایش یافته و در عین حال به صورت غیرمستقیم ، موجب افزایش میزان آلاینده‌ها می‌شدند.
البته در این خصوص طرفداران شبکه ی بلاک چین بیت کوین هنوز هم معتقد هستند که این افزایش مصرف انرژی بسیار کمتر از شبکه های متمرکز کلاینت – سرور است. آن ها اعتقاد دارند که حفظ امنیت سرور یک شبکه به بزرگی بیت کوین اگر از حالت متمرکز و کلاینت – سرور استفاده شود .
بسیار بیشتر از مصرف انرژی دستگاه های ماینر خواهد بود به همین دلیل هم بیت کوین تا به امروز با همین پاسخ به روش ساتوشی ناکاموتو احترام گذاشته و روش خود را تغییر نداده‌اند. اما بنیاد اتریوم که دارندگان 51 درصد سهام این شبکه هستند پس از سال‌ها بررسی و تحقیق در خصوص الگوریتم اجماع اثبات سهام و مزایای آن، در نهایت در سال 2020 اتریوم 2 (ETH2) را به کاربران خود و دیگر علاقمندان به بلاک چین معرفی نمودند.
یکی از تغییرات عمده‌ای که در اتریوم 2 مشاهده می‌شود استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام به جای اثبات کار است. در الگوریتم اجماع اثبات سهام، دیگر نیازی به دستگاه‌های ماینر جهت حفظ امنیت شبکه وجود ندارد و این اتفاق به واسطه‌ی استکینگ (سهام گذاری) توسط سرمایه گذاران شبکه انجام می‌شود. در این روش افراد با قفل کردن سرمایه ی خود در شبکه امنیت آن را برقرار می‌نمایند.
